ប្រជាជនគ្រប់រូបនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវបានអង្គការចាត់តាំងឲ្យធ្វើការងារទាំងអស់។ កុមារត្រូវ ធ្វើការងារស្រាលៗ ចំណែកមនុស្សចាស់ត្រូវមានតួនាទីមើលថែកុមារតូចៗ ព្រមទាំងត្បាញកញ្ច្រែងល្អី។ មនុស្សចាប់ ពី១៤ឆ្នាំឡើងទៅ ត្រូវធ្វើការងារធ្ងន់ៗ និងលំបាក។ កុមារជំទង់ៗត្រូវទទួលបញ្ជាឲ្យជីកប្រឡាយឬអាងទឹក និងធ្វើស្រែចម្ការទៅតាមបទបញ្ជារបស់អង្គការ ហើយត្រូវឃ្លាតឆ្ងាយពីគ្រួសារ។ សួង ឆេង បានរៀបរាប់រឿងរ៉ាវដូចខាងក្រោម ៖ នាងខ្ញុំឈ្មោះ សួង ឆេង[1] ភេទស្រី មានអាយុ៨៧ឆ្នាំ មានទីកន្លែងកំណើតនៅក្នុងភូមិតាម៉ៅកើត ឃុំជាំតាម៉ៅ ស្រុកមេមត់...

នៅក្នុង១៩៧០-១៩៧៥ ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិលដែលគ្រប់គ្រង ឧត្តមសេនីយ៍ លន់ នល់។ ជុំ សារ៉េត[1] គឺជាយុវជនម្នាក់ដែលស្ម័គ្រចិត្តចូលធ្វើជាទាហានក្នុងរបប លន់ នល់។ នៅ១៩៧៥-១៩៧៩ ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ជុំ សារ៉េត បានឈប់ធ្វើជាទាហាន លន់ នល់ មកធ្វើជាអ្នកនេសាទត្រី ដើម្បីបិទបាំងខ្លួនដែលធ្លាប់ធ្វើជាទាហាន លន់ នល់។ ខាងក្រោមនេះគឺជាបទសម្ភាសជាមួយ ជុំ សារ៉េត៖ ឈ្មោះ...

ខ្ញុំឈ្មោះ អ៊ុល ស៊ាង[1] អាយុ ៥៧ឆ្នាំ ភូមិត្នោតលើ ឃុំឫស្សីស្រុក ស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំរៀបការប្ដីឈ្មោះ ឃៀក វូ ហើយមានកូនប្រុសស្រីចំនួន៦នាក់ ប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការ។ ឪពុកខ្ញុំឈ្មោះ ទឹម អ៊ុល និងម្ដាយឈ្មោះ រស់ ហ៊ាង ខ្ញុំមានបងប្អូនប្រុសស្រីចំនួន ៣នាក់។ នៅពីក្មេងខ្ញុំរៀនសូត្រសាលាបឋមសិក្សាឫស្សីស្រុក បានត្រឹមថ្នាក់ទី៣ ក៏ឈប់រៀនដោយសារជីវភាពគ្រួសារក្រីក្រ។...

សំអឿន បានរៀបរាប់ថា ខ្មែរក្រហមបានបាញ់សម្លាប់បងប្រុសខ្ញុំ ដោយសារតែបងប្រុសខ្ញុំមិនចុះចូល និងបានក្បត់ជាមួយអង្គការ។ ញិក សំអឿន អាយុ៦៨ឆ្នាំ[1] មានស្រុកកំណើតនៅ ភូមិក្នុងអាយ ឃុំតាសាល ស្រុកភ្នំស្រួច ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិ ផ្ចឹកជ្រុំ ឃុំប្រម៉ោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ ឪពុកឈ្មោះ ញិក សំ (ស្លាប់) រីឯម្តាយឈ្មោះគឹម ទូច (ស្លាប់)...

ខ្ញុំឈ្មោះ មុំ សាវឿន ហៅ មុំ មុនី[1] ភេទប្រុស អាយុ២៧ឆ្នាំ នៅលីវ។ ខ្ញុំកើតនៅភូមិបារាយណ៍ ឃុំបារាយណ៍ ស្រុកស្រីសន្ធរ តំបន់២២ ខេត្តកំពង់ចាម។ នៅឆ្នាំ១៩៦៨ ខ្ញុំបានចូល សេអ៊ីអា ដំបូង តាមរយៈ ឈ្មោះ លឹម។ លឹម បានអប់រំខ្ញុំឲ្យប្រឆាំងនឹងខ្មែរក្រហម។ ក្រោយមកនៅឆ្នាំ១៩៧១ ខ្ញុំបានចូលបម្រើនៅជួរកងទ័ព...

ការចងចាំរបស់មនុស្សម្នាក់ តែងតែនឹករឭកនៅគ្រាដែលកន្លងហួសពីអតីតកាល។ ការចងចាំ និងការនឹកនារបស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យម្នាក់ នៅតែបន្តមានជានិច្ច ចំពោះក្រុមគ្រួសារ ដែលបានបាត់ខ្លួននៅចុងឆ្នាំ១៩៧៨។ ឡម យ៉េត[1] មានអាយុ ៦៨ឆ្នាំ (២០០៦) មានស្រុកកំណើតនៅភូមិអូរស្រឡៅ ឃុំអូរដំបង (បច្ចុប្បន្នឃុំអូរដំបង១) ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង។ ឡម យ៉េត មានឪពុកឈ្មោះ ឡម និងម្ដាយឈ្មោះ អន (ស្លាប់មុនសម័យខ្មែរក្រហម)។ សព្វថ្ងៃមានបងប្អូន...

ហួត ហាំ[1] ដែលមាន​ឈ្មោះបដិវត្តិន៍ ហួត ហីម បាន​សរសេរនៅក្នុង​ចម្លើយសារភាពរបស់ខ្លួនថា៖ «​ខ្ញុំឈ្មោះ​ហួត ហាំ ភេទប្រុស​ អាយុ​២២ឆ្នាំ (១៩៧៥)។​ ខ្ញុំ​មាន​ស្រុកកំណើត​​នៅភូមិ​ត្រពាំង​ស្វាយ ឃុំ​សស្ដំ ស្រុក​ពួក តំបន់​៣០៤ (សៀមរាប​)​។ ខ្ញុំមាន​បងប្អូន​ចំនួន​៦នាក់ (ប្រុស​៥នាក់ និងស្រី​១នាក់)។ មុនបដិវត្ដន៍ ​ខ្ញុំប្រកប​របរ​ធ្វើស្រែ​ និង​ស៊ី​ឈ្នួលកៀរ​ត្រី​ឲ្យ​គេ មានវណ្ណៈភាពជា​កសិករ​កណ្ដាល​ថ្នាក់ក្រោម​។ ខ្ញុំបាន​ចូលរួម​ក្នុងចលនា​បដិវត្ដន៍​ខ្មែរក្រហម​នៅខែ​មេសា ឆ្នាំ​១៩៧៣​...

“ម៉ែខ្ញុំ​ស្រក់ទឹកភ្នែក ដោយប្រធានកងរបស់គាត់​ស្តីឲ្យថា៖ «យាយឯងរាល់ថ្ងៃចិញ្ចឹមយកតែអាចម៍ទេ បើមិនមើលចៅក៏មិនឲ្យបាយស៊ីដែរ។»” ប៊ុត សំអាន អ្នករស់រានមានជីវិត​ពីរបបខ្មែរក្រហម​នៅភូមិតាភេម ឃុំ​តាភេម ស្រុកត្រាំកក់​ ខេត្តតាកែវ[1] បាន​លើកឡើង។ ប៊ុត សំអាន​ បំពេញការងារជាភ្នាក់​ងារ​សុខភាពសត្វតាមភូមិ។ កាលពី​ជំនាន់​ខ្មែរក្រហម សំអាន​ ត្រូវបានខ្មែរក្រហម​​ចាត់តាំង​ឲ្យបំពេញការងារ​ផ្សេងៗជាច្រើន ដូចជា៖ អ្នកជួសជុល​អង់តែនវិទ្យុ, បើក​រថយន្ត​ឲ្យប្រតិភូបរទេស និង​ជីកដីជាដើម។ ថ្វីត្បិត​តែ​ សំអាន​ ជាអតីត​អ្នក​បម្រើការងារ​នៅក្នុង​របប​ខ្មែរក្រហម គាត់​ត្រូវឆ្លងកាត់​ជីវភាពរស់នៅប្រចាំ​ថ្ងៃ​ប្រហាក់ប្រហែលជាមួយ​នឹងប្រជាជន​កម្ពុជាទូទៅដែរ។...

ខ្ញុំឈ្មោះ ឆាយ ធឿន[1] កើតនៅឆ្នាំ១៩៤៨ នៅភូមិទួលអង្គប់ ឃុំសំបួរ ស្រុកស្វាយទាប ខេត្តស្វាយរៀង។ ខ្ញុំមានឪពុកឈ្មោះ ពេន សឺន ស្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៩៧ និងម្តាយឈ្មោះ ថោង ម៉ៅ ស្លាប់ដោយសារជំងឺ។ ខ្ញុំមានបងប្អូន៨នាក់ ហើយខ្ញុំគឺជាកូនទី៣។ បងប្អូនខ្ញុំនៅរស់៧នាក់ ចំណែកប្អូនម្នាក់បានស្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៨៣។ កាលពីក្មេងខ្ញុំរៀនដល់ថ្នាក់ទី៣នៅអនុវិទ្យាល័យប្រសូត្រ និងបានប្រឡប់ឌីប្លូមជាប់។ ក្រោយមក ខ្ញុំបានឈប់រៀនដោយសារមានបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរដ្ឋប្រហាររបស់ លន់...

តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា ប្រទេសភាគច្រើននៅលើពិភពលោក មានប្រព័ន្ធការងារទាំងអស់ត្រូវបានលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋ។[1] ដោយឡែកយើងសង្កេតឃើញថា របៀបដឹកនាំប្រទេសរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហមមិនបានយកចិត្តទុកទៅលើដាក់សិទ្ធិទាំងអស់នេះទេ។ ជាទូទៅ ខ្មែរក្រហមមិនបានគោរពសិទ្ធិពលរដ្ឋតែម្តង​។ សូម្បីតែក្មេងៗដែលមានអាយុត្រឹម១២ឆ្នាំ ក៏ខ្មែរក្រហមព្រមទទួលឲ្យចូលបម្រើការងារជាយោធាខ្មែរក្រហមនិងបានបញ្ជូនទៅធ្វើសង្រ្គាមនៅតាមសមរភូមិមុខថែមទៀតដោយមិនគិតអំពីសិទ្ធិមនុស្ស។ ហេង បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំ កើតនៅឆ្នាំ១៩៥៨ នៅភូមិរំចេក ឃុំត្នោត ស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ។ ខ្ញុំមានឪពុកឈ្មោះ សឿ (ស្លាប់ជំនាន់ខ្មែរក្រហម) ម្តាយឈ្មោះយេង (ស្លាប់ក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩) និងមានបងប្អូនបង្កើតចំនួនប្រាំនាក់...

ខ្ញុំឈ្មោះ ភួង ពៅ[1] អាយុ៥៩ឆ្នាំរស់នៅក្នុងភូមិទី៨ ឃុំកោះសូទិន ស្រុកកោះសូទិន ខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំរៀបការប្ដីឈ្មោះ ឌឿន គឹមសាន និងមានកូនប្រុសស្រីសរុបចំនួន៤នាក់។ ខ្ញុំប្រកបរបរជាកសិករ។ ខ្ញុំមានបងប្អូនចំនួន៨នាក់ប្រុស៤ស្រី៤។ ខ្ញុំជាកូនទី៥។ នៅពីក្មេង ខ្ញុំមិនបានរៀនសូត្រអ្វីនៅសាលានោះទេ ពីព្រោះនៅពេលខ្ញុំអាយុ៦ឆ្នាំ ប្រទេសជាតិមានសង្រ្គាម។ បន្ទាប់ពីមានរដ្ឋប្រហារលន់ នល់ ទម្លាក់សម្ដេចឪ អ្នកភូមិជាច្រើនចូលរួមបាតុកម្មដង្ហែទៅទីរួមខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំនៅផ្ទះជាមួយឪពុកម្ដាយ និងភ័យខ្លាចពេលឃើញមានអ្នកភូមិជាច្រើនចូលរួមបាតុកម្ម។ មិនយូរប៉ុន្មានបន្ទាប់បាតុកម្មត្រូវបានបង្រ្កាបដោយទាហាន​លន់...

«…ខ្ញុំមកភ្នំពេញជាមួយនារីៗប្រហែល២០០នាក់។ មកដល់ភ្នំពេញភ្លាម អង្គការចាត់តាំងខ្ញុំឲ្យធ្វើពេទ្យនៅមន្ទីរពេទ្យមួយស្ថិតនៅភាគខាងជើងវត្តភ្នំ។ នៅទីនោះ ខ្ញុំបានធ្វើឲ្យបុរសម្នាក់ស្លាប់ដោយសារតែការចាក់ថ្នាំរបស់ខ្ញុំ។ គាត់មានជំងឺគ្រុញចាញ់។ ខ្ញុំមិនមានការតក់ស្លុតអ្វីបន្តិចទេ ទោះបីជាដឹងថាបុរសម្នាក់នោះបានស្លាប់ដោយសារតែការធ្វេសប្រហែសរបស់ខ្ញុំក៏ដោយ។​ ខ្ញុំបានទម្លាក់កំហុសគ្រប់យ៉ាងទៅលើប្រធានរបស់ខ្ញុំឈ្មោះ ដារ៉ា ដែលគាត់បានបណ្តោយឲ្យខ្ញុំចាក់ថ្នាំឲ្យបុរសម្នាក់នោះ។» នេះជាសម្តីរបស់ មុំ ណាំ អាយុ៦៣ឆ្នាំ រស់នៅភូមិបេង ឃុំព្រៃពោន ស្រុកកំពង់ត្របែក ខេត្តព្រៃវែង ក្នុងពេលផ្តល់បទសម្ភាស កាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២២។[1] កើតក្នុងត្រកូលក្រីក្រមួយក្នុងភូមិបេង ឃុំព្រៃពោន ស្រុកកំពង់ត្របែក...

ឈ្មោះ ប៉ុក ពិន អាយុ៤៨ឆ្នាំ មុនចាប់ខ្លួនមាននាទីជាលេខាឃុំចំរេះ ស្រុកកោះជ័យ តំបន់២៤ ភូមិភាគបូព៌ា។ ពិន មានស្រុកកំណើតនៅ ភូមិព្រៃទ័ព ឃុំចំរេះ ស្រុកកោះជ័យ តំបន់២៤។ ពិន មានប្រពន្ធឈ្មោះ សាត ភិន រស់នៅភូមិព្រៃទ័ព និងមានកូនចំនួន ១១នាក់។[1] នៅអាយុ ១៦ឆ្នាំ ពិនបានទៅធ្វើជាកូនសិស្សនៅសាលាលោកនៅក្នុងវត្តព្រៃទ័ព។ នៅឆ្នាំ១៩៤៨...

ខ្ញុំឈ្មោះ មិន ឌៀម មានអាយុ ៥២ឆ្នាំ។ ខ្ញុំមានទីកន្លែងកំណើតស្ថិតនៅភូមិធ្មា ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ សព្វថ្ងៃ ខ្ញុំមានទីលំនៅបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅភូមិបាក់នឹម ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតចំនួន៦នាក់។ កាលពីកុមារភាព ខ្ញុំមិនបានចូលរៀននៅតាមសាលានោះទេដោយសា​រ​ ខ្ញុំកើតជំនាន់ លន់ នល់។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ ស្ថិតរបបខ្មែរក្រហម ក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំត្រូវបានខ្មែរក្រហមបានជម្លៀសចេញពីផ្ទះដើម្បីទៅធ្វើការងារនៅកន្លែងផ្សេង។ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ខ្ញុំទៅធ្វើការងារជាមួយឪពុករបស់ខ្ញុំជារៀងរាល់ថ្ងៃ។...

ខ្ញុំឈ្មោះ ឌិន ទូច មានអាយុ៦០ឆ្នាំ។ ទីកន្លែងកំណើតរបស់ខ្ញុំស្ថិតនៅភូមិក្រាំងរលួស ឃុំក្រាំងស្នាយ ស្រុកឈូក ខេត្តកំពត។ ខ្ញុំមានទីលំនៅបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅភូមិបាក់នឹម ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ កាលពីកុមារ ខ្ញុំមិនបានចូលរៀននៅតាមសាលានោះទេ ដោយសារតែប្រទេសកើតមានសង្គ្រាម ។ នៅអំឡុងរបបខ្មែរក្រហមក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ អង្គការបានបញ្ជូនខ្ញុំឱ្យទៅធ្វើការងារនៅតាមកងកុមារដូចជា ដើររើសអាចម៍គោ និងដើរកាប់ស្លឹកទន្រ្ទានខេត្ត ដើម្បីយកទៅធ្វើជាជី។ បន្ទាប់ពី ខ្ញុំមានវ័យពេញជំទង់ ខ្មែរក្រហមបានបញ្ជូនខ្ញុំឱ្យទៅធ្វើការនៅកងចល័តរែកដី និងជីកប្រឡាយ។...

ខ្ញុំឈ្មោះ អាន គុម អាយុ៧៣ឆ្នាំ ខ្ញុំកើតនៅឆ្នាំ១៩៥១។ ខ្ញុំមានទីកន្លែងកំណើតស្ថិតនៅ ភូមិស្រែជា ឃុំប្រឡាយ ស្រុកអង្គរជ័យ ខេត្តកំពត។ សព្វថ្ងៃខ្ញុំរស់នៅភូមិបាក់នឹម ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ កាលពីកុមារភាពខ្ញុំមិនបានចូលរៀននោះទេ​ ដោយសារឪពុកម្ដាយរបស់ខ្ញុំមានជីវភាពខ្វះខាត។ ម្យ៉ាងវិញទៀត គាត់ខ្លាចកូនចេះអក្សរសរសេរសំបុត្រស្នេហាឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។ ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតចំនួន៨នាក់ (ស្លាប់៣នាក់)។ នៅឆ្នាំ១៩៧០ ក្នុងរបប លន់ នល់ ខ្ញុំមានអាយុ...

ខ្ញុំឈ្មោះ ស៊ិន មុំ ភេទស្រី អាយុ ៥៥ឆ្នាំ។ ខ្ញុំមានទីកន្លែងកំណើតស្ថិតនៅភូមិឈើទាលជ្រុំ ឃុំត្រមែង ស្រុកឈូក ខេត្តកំពត។ ខ្ញុំមានទីលំនៅបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅ ភូមិបាក់នឹម ឃុំច្រេស ស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត។ ឪពុករបស់ខ្ញុំឈ្មោះ សៅ សាត(ស្លាប់) ម្តាយឈ្មោះ ទយ អុល។ ខ្ញុំមានបងប្អូនបង្កើតចំនួន ០៦នាក់​ស្លាប់ម្នាក់។ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមឆ្នាំ១៩៧៥ ខ្ញុំស្ថិតក្នុងវ័យកុមារ...

ឈឹម ស៊ីថា ហៅ ស៊ីថាន ភេទប្រុស កើតនៅឆ្នាំ១៩៥៦។ គាត់មានអាយុ៥០ឆ្នាំ (២០០៦) មុខរបប ធ្វើស្រែ និងនេសាទត្រី រស់នៅភូមិកំពង់គរ ឃុំកំពង់គរ ស្រុកព្រែកប្រសព្វ ខេត្តក្រចេះ។ ឪពុកឈ្មោះ ឈឹម ណំ ម្ដាយឈ្មោះ ឌុច រុន មានបងប្អូនចំនួន ១១នាក់ ស្លាប់ម្នាក់ដោយសារសង្រ្គាម[1] ។...

នៅអំឡុងឆ្នាំ១៩៧៦ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៨ ក្នុងភូមិដែល ប៊ូច រស់នៅចាប់ផ្ដើមកើតមានទុក្ខលំបាក និងភាពស្រេកឃ្លានកាន់តែខ្លាំង។ អ្នកភូមិទាំងអស់ រួមទាំង ប៊ូច បានធ្លាក់ខ្លួនឈឺ និងស្គមស្គាំងខ្លាំងព្រោះត្រូវធ្វើការងារធ្ងន់ ដោយគ្មានអាហារបរិភោគគ្រាប់គ្រាន់ រហូតអ្នកភូមិមួយចំនួនត្រូវលួចដាំបាយ ដុតដំឡូងហូប តែត្រូវបានអង្គការចាប់បាន ហើយជាប់ឈ្មោះជាអ្នកទោសភ្លាមៗ។ ឈ្មោះ យ៉ួស​ ប៊ូច ភេទប្រុស អាយុ៦៣​ឆ្នាំ[1]។ មានមុខរបរធ្វើចម្ការ ដាំពោត និងដំឡូង។ មានស្រុកកំណើតនៅក្នុងភូមិទួល...

នៅចុងឆ្នាំ១៩៧៦ និងដើមឆ្នាំ១៩៧៧ ការស្រាវជ្រាវរកខ្មាំងបង្កប់ផ្ទៃក្នុងបានក្លាយជាកិច្ចការចម្បងរបស់ខ្មែរក្រហម។ ខ្មែរក្រហមបានបញ្ចុះបញ្ជូលអ្នកភូមិឱ្យចេះស៊ើបការណ៍ពីគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយប្រើប្រាស់ពាក្យស្លោកថា «ត្រូវចេះតាមដានគ្នាទៅវិញទៅមក និង ត្រូវរាយការណ៍ជូនអង្គការ»។ មធ្យោបាយផ្សេងៗទៀតដែលខ្មែរក្រហមប្រើក្នុងការស្វែងរកចាប់ខ្លួនខ្មាំងបង្កប់រួមមាន ត្រូវមានឈ្លបយកការណ៍ របាយការណ៍ពីអ្នកយកការណ៍ ការធ្វើប្រវត្តិរូបផ្ទាល់ខ្លួនជាញឹកញាប់ និងចម្លើយសារភាព។[1] នៅក្នុងទំព័រទី៧ រហូតដល់ទំព័រ៣៤ នៃ​ឯកសារលេខ J០០០៤០[2] តម្កល់ក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា បានបង្ហាញពីសំណេរសេចក្ដីរាយការណ៍ ជូនអង្គការខ្មែរក្រហម អំពីប្រវត្តិសកម្មភាពក្បត់របស់ឈ្មោះ លួន ឡំ ហៅ វ៉ាន[3]...

ឆែម ឈឿង[1]​ ភេទ​ប្រុស​ អាយុ​៣៣​ឆ្នាំ​ មាន​ទី​កន្លែង​កំណើត​រស់​នៅ​ភូមិ​កោះ​ស្លា ឃុំ​ក្តុរ​ ស្រុក​មង្គល​បុរី​ ខេត្ត​បាត់​ដំបង​។ កាល​ពី​វ័យ​កុមារ​ខ្ញុំ​រស់​នៅ​ជា​មួយ​ឪពុក​ម្ដាយ​របស់​ខ្ញុំ​។ លុះ​ខ្ញុំ​មាន​អាយុ​១២ឆ្នាំ​ ទើប​ម្ដាយ​ឪពុក​ខ្ញុំ​បញ្ជូន​ខ្ញុំ​ឲ្យ​ទៅ​សិក្សា​នៅ​សាលា​វត្ត​ក្ដុរ​ ឃុំ​ក្តុរ​ចាប់​ពី​ថ្នាក់​ទី​១២ ដល់​ថ្នាក់​ទី​១០​ពី​សង្គម​ចាស់​។ រហូត​ដល់​ឆ្នាំ​១៩៦០​ ខ្ញុំ​បាន​ឈប់​រៀន​មក​ជួយ​ធ្វើ​ស្រែ​ឪពុក​ម្ដាយ​នៅ​ស្រុក​កំណើត​។ ខ្ញុំ​នៅ​ជួយ​ធ្វើ​ការ​ងារ​ស្រែ​ចម្ការ​បាន​រយៈ​ពេល​មួយ​ឆ្នាំ​ ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៦២ ​ឪពុក​ម្ដាយ​ខ្ញុំ​ក៏​បាន​បញ្ជូន​ខ្ញុំ​ឲ្យ​ទៅ​នៅ​វត្ត​បវ៉ិល​ ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ឃុំ​បវ៉ិល​ ស្រុក​មង្គលបុរី​។ ខ្ញុំ​នៅ​បួស​រៀនក្នុង​វត្ត​បវ៉ិល​​បាន​ចំនួន​បី​​វស្សា​ ដល់​ឆ្នាំ​១៩៦៥ ខ្ញុំ​ក៏​បាន​សឹក​មក​ជួយ​ធ្វើ​ស្រែ​ម្ដាយ​ឪពុក​ខ្ញុំ​វិញ​។​ នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​ដដែល​ឈ្មោះ ឈន...

ចម្លើយសារភាពរបស់ លីម ស៊ុន[1] ឬ បាក់​ លីម បាន​បង្ហាញឲ្យ​ឃើញពីប្រវត្តិសកម្មភាព​​ និង​ផែនការ​​របស់​វៀត​ណាមនៅ​ក្នុងប្រទេស​ឡាវ និង​កម្ពុជា នៅមុនពេលនិង​ក្នុងអំឡុងនៃរបបខ្មែរក្រហម (១៩៧៥-១៩៧៩)។ លីម ស៊ុន បាន​រៀបរាប់អំពីការ​ក្តាប់ស្ថានការណ៍កងទ័ព ការ​គ្រប់​គ្រង​នៅ​តាម​ទីក្រុង​និង​ជនបទរបស់ខ្មែរក្រហម​ ព្រមទាំង​ជំហរ​​មហា​ជ​ននៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ទាំងពីរ ដើម្បីរាយការណ៍ជូន​​ ង្វៀង ធីបេ ដែលមាន​ឋានៈជា​សក្តិ៤របស់​វៀត​ណាម​ប្រចាំនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសឡាវ។ លីម ស៊ុន ត្រូវបាន​ចាត់តាំងឲ្យ​ជ្រៀតចូល​កម្ពុជា​ពី​ប្រទេស​ឡាវ នៅថ្ងៃទី​៦ ខែមករា...

ខ្ញុំឈ្មោះ ជ្រឹង អ៊ី[1] អាយុ ៧៨ឆ្នាំ រស់នៅភូមិអណ្ដូងច្រុះ ឃុំអំពិល ស្រុកកំពង់សៀម ខេត្តកំពង់ចាម។ ខ្ញុំកើតនៅភូមិអណ្ដូងច្រុះ ឃុំអំពិល ស្រុកកំពង់សៀមនេះតែម្ដង។ ខ្ញុំរៀបការប្រពន្ធឈ្មោះ យឹម យន់ ខ្ញុំមានកូនប្រុសស្រីចំនួន​ ៧នាក់ ប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការ។ ឪពុកខ្ញុំឈ្មោះជ្រឹង និងម្ដាយ អាង បងប្អូនប្រុសស្រីចំនួន២នាក់។ នៅឆ្នាំ១៩៧០ ពេលដែលមានរដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្តេចសីហនុ បានកើតមានឡើង...

នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម (១៩៧៥ – ១៩៧៩) មានប្រជាជនប្រមាណ២លាននាក់បានស្លាប់ដោយសារការសម្លាប់ ការធ្វើការងារពលកម្មធ្ងន់ធ្ងរ ការអត់អាហារ និងឈឺគ្មានថ្នាំព្យាបាល។[1] យុង ខេង បានរៀបរាប់ថា ឪពុក និងបងប្រុសម្នាក់បានស្លាប់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមដោយសារជំងឺ និងត្រូវខ្មែរក្រហមយកទៅសម្លាប់។ រឿងរ៉ាវ ក្រុមគ្រួសារ យុង ខេង[2] នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមមានដូចខាងក្រោម៖ ខ្ញុំឈ្មោះ យុង ខេង អាយុ ៦២ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅ...

ចាប់តាំងពីខ្មែរក្រហមចូលមកគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា កងទ័ពខ្មែរក្រហមបានដើរប្រមូល ស្រូវ អង្ករ ជ្រូកមាន់ទា របស់ប្រជាជននិងសម្ភារៈផ្សេងៗដែលមានតម្លៃរបស់ប្រជាជនដាក់នៅក្នុងសហករណ៍រួមគ្នាទាំងអស់។ ហើយគ្មានប្រជាជនណាដែលក្រោកឈរតវ៉ានឹងខ្មែរក្រហមនោះទេ។ ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំអាហារហូបចុកកាន់តែកាត់បន្ថយទៅរហូតឈានដល់ការហូបបបរអង្ករ១កំប៉ុងហូបគ្នា៣០នាក់ ដូច្នេះធ្វើឲ្យឪពុករបស់ ម៉ៅ បាត់បង់ជីវិត។ តែម ម៉ៅ ភេទប្រុស អាយុ ៦៨ឆ្នាំ ប្រកបរបរធ្វើស្រែចម្ការ។ ម៉ៅ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិសំរោង ឃុំផ្ទះរុង ស្រុកបាកាន ខេត្តពោធិ៍សាត់។ បច្ចុប្បន្ននេះ ម៉ៅ រស់នៅភូមិសំរោង២...

ខែកក្តិកធ្លាក់ខ្យល់ ដែលប្រជាជនកម្ពុជាតែងតែហៅថា រដូវរំហើយ (ខែវិច្ឆិកា ខែធ្នូ និងខែមករា)[1] ក៏មានប្រារព្ធពិធីបុណ្យប្រពៃណីមួយចំនួនដូចជា បុណ្យកឋិនទាន[2] និងព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក អកអំបុក សំពះព្រះខែ ជាដើម។ រាប់តាមខែចន្ទគតិ ខែកក្តិកគឺជាខែទី១២ ឬជាខែចុងក្រោយនៃឆ្នាំនីមួយៗ ហើយក៏ជាពេលវេលាប្រមូលភោគផលស្រូវ ដាល់អំបុក និងបង្ហោះខ្លែងលេង។[3] ដោយរដូវរំហើយមានអាកាសធាតុត្រជាក់ និងធ្លាក់ខ្យល់ស្ងួត ប្រជាជនងាយប្រឈមនឹងមានជំងឺ ភ្នែកក្រហម និងជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើម[4] ជាពិសេសជំងឺឆ្លងផ្សេងៗដែលរាប់ទាំងជំងឺផ្តាសសាយថែមទៀត។ គិតចាប់ពីចុងឆ្នាំ២០១៩​ដល់ដើមឆ្នាំ២០២៣...

បដិវត្តន៍ ជាពាក្យមួយដែលមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមយកមកប្រើដើម្បីអូសទាញកម្លាំងប្រជាជន ពិសេសកសិករ​ក្រីក្រនៅតាមទីជនបទ ដើ​ម្បី​ឲ្យស្ម័គ្រចិត្តចូលរួមជាមួយចលនាខ្មែរក្រហម ក្នុងការផ្លាស់ប្តូរ​ប្រទេសជាតិចេញពីសង្គ្រាម ការទម្លាក់គ្រាប់បែក ប្រទេសទទួលបានឯករាជ្យ និងប្រជាជនរស់នៅស្មើភាពគ្នានៅក្នុងសង្គម។ បើយោងតាមវចនានុក្រុមខ្មែរសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត ពាក្យបដិវត្តន៍ មានន័យថាគឺជាការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​នូវ​របប​គ្រប់គ្រង​ចាស់ ដែល​មិន​ចម្រើន​ឲ្យ​បាន​ចម្រើន​លូតលាស់​ទាន់​សម័យកាល​។ ខាងក្រោមនេះគឺជាប្រវត្តិរូបសង្ខេបរបស់ជនបដិវត្តន៍ម្នាក់ដែលនៅរស់រានមានជីវិតពីរបបខ្មែរក្រហមបន្ទាប់ពីគាត់បានដើរតាមកាលពីអតីតកាល។ នៅគ្រានោះគាត់មានបំណងរួមចំណែករំដោះប្រ​ទេស​ជាតិពីភ្នក់​ភ្លើងសង្គ្រាម ការទម្លាក់គ្រាប់បែក និងលុបបំបាត់វណ្ណៈជិះជាន់នៅក្នុងសង្គម​៖ ប្រាក់ សឿន ហៅ សែ ភេទស្រី អាយុ៤៨ឆ្នាំ (ឆ្នាំ២០០៥)...

ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យមិនមានសាលារៀនផ្លូវការទេ។ កុមារត្រូវបានបញ្ជូនឱ្យទៅរៀននៅក្រោមដើមឈើឬ នៅក្រោមផ្ទះប្រជាជន។ ខ្មែរក្រហមនិយាយថា«អង្គការគ្មានទេសញ្ញាបត្រ មានតែសញ្ញាឃើញ បើចង់បានបាក់អង​ បាក់ឌុប ត្រូវទៅយកនៅទំនប់ប្រឡាយ» ហើយថា«ការរៀនអក្សរៀនលេខមិនសំខាន់ទេ ការសំខាន់គឺការងារនិងចលនាបដិវត្តន៍»។[1] ប្រព័ន្ធអប់រំដ៏ខ្សត់ខ្សោយមួយនេះ អនុញ្ញាតឱ្យសិស្សរៀនបានត្រឹមតែសរសេរ អាន និងគណិតវិទ្យាមូលដ្ឋានតែប៉ុណ្ណោះ។[2] ញាណ សារុំ[3] គឺជាគ្រូបង្រៀនកុមារ។ ញាណ សារុំ រំឭកថា កាលនោះមានសិស្សចំនួន១០០នាក់ប៉ុន្តែមានគ្រូបង្រៀនចំនួន២នាក់។ គ្រានោះខ្ញុំបង្រៀននៅស្រុកជីក្រែង ខេត្តសៀមរាប។ ក្នុងមួយថ្ងៃសិស្ស តូចៗរៀនជារៀងរាល់ថ្ងៃប៉ុន្តែប្រសិនបើសិស្សជំទង់វិញរៀនបានតែមួយម៉ោងទេក្រៅពីនេះទៅរែកដីនិងជីកប្រឡាយ។...

ទន្លេសាប គឺជាទីកន្លែងជម្រកត្រីគ្រប់ប្រភេទ ហើយក៏ជាជម្រកសម្រាប់មនុស្ស ដូចជាការសង់ផ្ទះបណ្តែតទឹក។ បន្ទាប់ពីរបប លន់ នល់ ដួលរលំ ខ្មែរក្រហមបានឡើងកាន់កាប់អំណាចទាំងស្រុង។ នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥-១៩៧៩ ខ្មែរក្រហមចាត់ទុកទន្លេសាបជាកន្លែងមួយដ៏សំខាន់។ ប្រជាជនមួយចំនួនត្រូវបានអង្គការខ្មែរក្រហមឱ្យទៅនេសាទត្រីតាមដងទន្លេសាប ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់តាមសហករណ៍និងក្រសួងនានាដែលបានកំណត់។ ត្រីរកបានរាប់តោន ប៉ុន្តែត្រីទាំងនោះមិនអាចផ្គត់ផ្គង់ដល់សហករណ៍ និងក្រសួងបានឡើយ។ តូច យឺន[1] ភេទប្រុស អាយុ ៥៣ឆ្នាំ(បច្ចុប្បន្នអាយុ៧៤ឆ្នាំ) មានស្រុកកំណើតនៅភូមិត្រើយវត្តអង្គរ ឃុំអង្គរ ស្រុកព្រៃឈរ ខេត្តកំពង់ចាម...

ឯកសារចម្លើយសារភាពសរសេរដោយដៃចំនួន១៥ទំព័រ របស់ អ៊ឹម ឈា ហៅ ឈាន មុនអង្គការចាប់ខ្លួនមានតួនាទី អនុលេខា វរសេនាតូច៧០១ វរសេនាធំ លេខ៦០១ កងពលលេខ១៧៤ នៅភូមិភាគកណ្ដាល។ ​​​ តាមរយៈចម្លើយសារភាពនៅក្នុងឯកសារ​ (J00១១០) បង្ហាញអំពីសកម្មភាព ឈ្មោះ ​ឈាន ​ចូលធ្វើបដិវត្តន៍ ​នៅឆ្នាំ១៩៧៣ តាមការណែនាំពីឈ្មោះ ថូ ធ្វើជាប្រធានភូមិខ្សាច់ទប់។ ឈាន...

ធី រ៉ុន[1] កាលជំនាន់សង្គមរាស្រ្តនិយមគឺជាក្មេងម្នាក់ដែលហ៊ានលួចដឹកជញ្ជូនអង្ករយកទៅឲ្យទាហានខ្មែរក្រហមដែលឈរជើងនៅត្រដក់ពង ថ្មាតពង និងអូរចាក់ស្ងួត។​​ រ៉ុន ​បានរៀបរាប់ពីការតស៊ូនិងការលំបាកដូចខាងក្រោម៖​ ធី រ៉ុន ​ភេទប្រុស​ អាយុ៦៥ឆ្នាំ សព្វថ្ងៃមានមុខរបរជាមន្រ្តីយោធា។ រ៉ុន មានស្រុកកំណើតនៅភូមិស្រែឫស្សី ឃុំពាម ស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។​ ប​ច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិស្រែតាំងយ៉ ឃុំប្រម៉ោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់។ រ៉ុន មានឪពុកឈ្មោះ ចាន់ ទុំ...